Sadrazam Nedir? Osmanlı Devleti'nde günümüzde başbakanlığa karşılık gelen makam. Sadr-ı Azam olarak da yazılır. Arapça baş, ileri anlamına gelen "sadr" sözcüğüyle büyük, ulu anlamına gelen "azam" sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur. Vezir-i... devamını oku
Kazasker Nedir? Osmanlı Devleti'nde adalet işlerine bakan divan üyesi. 1481 yılına dek bir kazasker varken bu tarihte Anadolu kazaskeri ve Rumeli kazaskeri olmak üzere iki kazaskerlik makamı oluşturuldu. Anadolu kazaskeri Anadolu'daki kadıların, Rumeli kazask... devamını oku
Maarif Nezareti Eğitim ve öğretim işlerini yönetmek ve düzenlemek amacıyla Osmanlı Devleti'nde kurulmuş olan devlet örgütü. Bugünkü bakanlık düzeyinde bir örgüttü. Eğitim ve öğretimin belli bir yerden ve devlet hizmeti olarak yürütülmesi gereği ... devamını oku
Burak Reis Kimdir? (? - 1499, ?), Türk denizcisi. Önceleri korsanlık yapmış, daha sonra Osmanlı Devleti'nin hizmetine girmiştir. Yaşamı hakkında fazla bir bilgi yoktur. II. Bayezit döneminde Osmanlı-Venedik savaşlarına katıldı ve bu savaşlar sırasında öl... devamını oku
Salyane Nedir? Osmanlı Devleti'nde yılda bir kere verilen maaşa ve bazı eyaletlerden toplanan ve yılda bir kere İstanbul'a gönderilen vergiye verilen ad. Bu gibi eyaletlerde mirî toprak düzeni olmadığı gibi, dirlik sistemi de yoktu. Bu eyaletler Osmanlı e... devamını oku
Sevr Antlaşması Nedir? 10 Ağustos 1920'de Osmanlı İmparatorluğu ile İtilâf Devletleri arasında imzalanan barış antlaşması. Antlaşma ayrıca Yunanistan, Japonya ve diğer bazı Avrupa devletleri tarafından da imzalandı. 19 Ocak 1920'de toplanan son Osmanlı Meclisi... devamını oku
Eşkinci Nedir? Osmanlı Devleti'nde, müsellem, yörük gibi asker ocaklarında sefere giden asker. Genel anlamda sefere, savaşa katılan demektir. Bu asker ocakları otuzar kişilik ocaklara ayrılmışlardı. Sefer zamanı her ocaktan beş kişi sefere katılırdı. ... devamını oku
Babülmendep Boğazı (Bab El Mandeb) Kızıldeniz'i Hint Okyanusu'na (Aden Körfezi) bağlayan, 32 km. genişliğindeki boğaz. Yemen ile Somali kıyıları arasındadır. Boğazın Arabistan Yarımadası'na düşen kıyıları I. Dünya Savaşı'na dek Osmanlı Devleti'nin yönetiminde kalm... devamını oku
Kavas Nedir? Yabancı elçilik ya da konsolosluk koruma görevlisi. Osmanlılarda devlet adamlarını ve kurumları koruma görevlilerine genel olarak kavas denirdi. İmparatorluğun son döneminde, yabancı elçilik ve konsolosluk kavasları, kapitülâsyonların... devamını oku
Beylerbeyi Kimdir? Osmanlı İmparatorluğu'nda eyaletlerin başında bulunan, hem askerî hem de mülkî yetkilere sahip yönetici. Osmanlı Devleti'nin başlangıcında tek beylerbeyi vardı. Sayıları zamanla Anadolu ve Rumeli beylerbeyi olarak ikiye yükseldi. Daha son... devamını oku
Ayastefanos Antlaşması İstanbul yakınlarında, bugünkü adı Yeşilköy, eski adı Ayastefanos olan yerde Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında imzalanan barış antlaşması (3 Mart 1878). Doksanüç Harbi de denilen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı ordu... devamını oku
Boğdan Beyliği Moldova'ya Osmanlıların verdiği ad. 1455 yılında Osmanlı egemenliğini kabul etmek zorunda kaldı. Voyvoda denilen başkanları Babıâli tarafından atanırdı. 18. yüzyıl başlarına kadar bu voyvodalar yerli prens ailelerinden olurken, o tariht... devamını oku
Mehmet Şemsettin Fenari Kimdir? (1350 Maveraünnehir-1430 Bursa), Osmanlı şeyhülislâmı ve bilgini. Molla Fenari de denir. Zamanının önemli bilginlerinden, din bilimlerinin yanı sıra matematik ve astronomi öğrendi. Önce Bursa, sonra Mısır'da müderrislik yaptı. Çelebi Me... devamını oku
Evrenosoğulları Kimlerdir? Osmanlı Devleti'ne birçok akıncı yetiştiren ve adını akıncı beyi Evrenos Gazi'den alan aile. Evrenosoğullarının atası, Prangı lakabıyla anılan İsa Bey'dir. İsa Bey'in Vranya'ya bağlı Prangı köyünde şehit olması üzerine ailenin ba... devamını oku
Belgrad Ormanı İstanbul Boğazı'nın batısında, Büyükdere iskelesine 6 km uzaklıkta, 5.300 hektarlık orman. En yüksek noktası Kartaltepe'dir (230 m.). Ormanda gürgen, kayın, meşe ve kestane ağaçları çoğunluktadır. Kanunî Sultan Süleyman'ın, Belgrad... devamını oku
Londra Antlaşması Mehmet Ali Paşa'nın isyanıyla ortaya çıkan Mısır sorununa bir çözüm getirmek amacıyla Osmanlı Devleti, İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya arasında, 15 Temmuz 1840'ta Londra'da imzalanan antlaşma. Bu antlaşma, daha çok Osmanlı Devleti'... devamını oku
Feridun Bey Kimdir? (?-1583 İstanbul), 16. yüzyıl münşilerinden. Kanunî Sultan Süleyman döneminde Defterdar Çivizade Abdullah Çelebi'nin evinde yetişerek Sokullu Mehmet Paşa'nın divan kâtibi oldu. Reisülküttaplığa (1570) ve nişancılığa getirildi (1573).... devamını oku
Zitvatorok Antlaşması 1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606). 1593'te başlayan Osmanlı-Avusturya savaşı başlangıçta Osmanlılar aleyhine cereyan etti. Orta Macaristan ve Romanya'nın bir bölümü Avusturyalıların e... devamını oku
Amcazade Hüseyin Paşa Kimdir? (1644 Vezirköprü - 1702 Silivri), Osmanlı sadrazamı. Köprülü Mehmet Paşa'nın büyük kardeşi Hasan Ağa'nın oğludur. Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra, 1694'te kaptanıderya oldu. Venediklilere karşı iki deniz savaşından sonra Sakız... devamını oku
Berlin Antlaşması İngiltere, Fransa, Çarlık Rusyası, Avusturya-Macaristan, Almanya, İtalya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında 13 Temmuz 1878'de imzalanan antlaşma. Ayastefanos Antlaşması Balkanlar'da, Çarlık Rusyası'nın korumasında bir Bulgaristan prensliğ... devamını oku
Segedin Barışı Nedir ? Osmanlı Devleti ile Macaristan Krallığı arasında yapılan antlaşma (12 Temmuz 1444). Evrenosoğlu Ali Bey'in yönettiği Belgrad kuşatması sonuçsuz kalınca (1441), Osmanlılar 1444'e kadar Hunyadi Yanoş'un saldırılarına karşı koymak zorund... devamını oku
Fetva Nedir? İslâm devletlerinde, devlet işlerinin ve devlet adamlarının davranışlarının İslâm dini kurallarına uygun olup olmadığı hakkında yetkili kişiler tarafından yapılan yorum. Osmanlı Devleti'nde bu konuda müftüler yetkiliydi.... devamını oku
Belgrad Antlaşmaları Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Rusya arasında 18 Eylül 1739'da imzalanan iki antlaşma. 1736-1739 yılları arasında süren Osmanlı-Avusturya Savaşı, Avusturya'nın yenilgisiyle sonuçlanınca Belgrad'da barış anlaşması yapıldı. Bu anlaşma... devamını oku
Hünkâr İskelesi Antlaşması Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 8 Temmuz 1833'te imzalanan antlaşma. II. Mahmut devrinde, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın başlattığı isyan, Osmanlı Devleti için çok tehlikeli ve yıpratıcı oldu. Mehmet Ali Paşa'nın kuvvetle... devamını oku
Bükreş Antlaşması (1912) Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında imzalanan antlaşma (28 Mayıs 1812). 1806 yılında başlayan Osmanlı-Çarlık Rusyası savaşı, Osmanlı Devleti'nin aleyhine gelişmekteyken, Napoléon'un Çarlık Rusyası'na savaş ilânı, Osmanlı ... devamını oku
Kazakistan Kazakistan, yüz ölçümü bakımından Türk devletlerinin en büyüğü, doğal kaynaklar açısından da en zengin ülkesidir. Doğuda Çin, güneyde Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan, kuzeyde Rusya ile sınır komşusudur. Ayrıca Aral gölü ve Hazar denizine kıyısı vardır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği?nin çökmesiyle 16 Aralık 1991?de bağımsızlığını ilan etmiştir.... devamını oku
Rüşvet Nedir? Haksız bir menfaat sağlamak için yetkili kişilere çıkar sağlamak. İş gördürmek amacıyla kanunen yetkili bir kimseye gayrimeşru olarak verilen para, mal vesâir menfaat ve fayda. Rüşvetle, ya hak edilmeyen bir menfaat ele geçirilmekte... devamını oku
Rüştiye Nedir? Osmanlı Devleti'nde ortaokul düzeyindeki eğitim kurumu. İlk rüştiye 1858 yılında İstanbul'da açıldı. Sıbyan okullarında verilen eğitimin yetersiz bulunması üzerine açılan bu okullar, askerî ve sivil olarak ayrılırdı. Önceleri Arapça gramer, nahiv (sentaks), inşa (doğru ve güzel yazma), hat... devamını oku
Mütercim Rüştü Paşa Kimdir? (1811 Ayandon-1882 Manisa), Osmanlı sadrazamı. Sinoplu yoksul bir kayıkçının oğludur. İstanbul'a gelerek Asakiri Mansurei Muhammediye ordusuna girdi. Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. Askerî nizamnameleri Fransızcadan Osmanlıcaya çevirmesi ona "Mütercim" takma adını kazandırdı. 1845'ten başlayarak üst düzeyde çeşitli askerî görevlerde bulundu.... devamını oku
Rüzgâr Tüneli Nedir? RÜZGÂR TÜNELİ Aerodinamik incelemelerde kullanılan bir deney aracı. Esas olarak içinden düzgün bir hava akımı geçirilen bir borudur. Bir uçak, otomobil ya da güdümlü merminin modeli rüzgâr tünelinde hava akımına tutulur. Yapılan ölçüm ve gözlemlerden hareketle ara... devamını oku
